Ustalanie uprawnień do świadczenia rodzicielskiego

KU-289/DŚR
Obowiązuje od: 16.04.2024 r.

• Opis sprawy

Świadczenie rodzicielskie  przysługuje:

• obywatelom polskim;
• cudzoziemcom:

• • do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
  • jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
  • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • posiadającym kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy 
    na podstawie wizy,
  • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
    – na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139a ust. 1 lub art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
    – w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa na warunkach określonych w art. 139n ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
    - jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z członkami rodzin, z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt i pracę na okres nieprzekraczający 9 miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
  • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
    – na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 151 lub art. 151b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
    – na podstawie wizy krajowej w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych,
    – w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej naukowca na warunkach określonych w art. 156b ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
    - z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje ww. osobom jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenie rodzicielskie, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje:

• matce albo ojcu dziecka,
• opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia,
• rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,
• osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:

• skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
• śmierci matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:

• 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka,
• 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci,
• 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci,
• 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci,
• 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia:

• porodu (dotyczy matki albo ojca dziecka),
• objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia - w przypadku osoby, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych,
• objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia - w przypadku osoby, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych,
• przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia - w przypadku osoby, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000,00 zł miesięcznie.

W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych w okresie, o którym mowa w art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 
lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia zasiłku dla bezrobotnych na podstawie art. 73 ust. 3 tej ustawy, świadczenie rodzicielskie przysługuje jednemu z rodziców w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Kwotę świadczenia rodzicielskiego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje:

• w tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci,
• jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:

• co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny lub rodzina zastępcza, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego,
• dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – dotyczy rodziców dziecka lub osoby, która przysposobiła dziecko,
• osoba ubiegająca się o świadczenie rodzicielskie lub osoba pobierająca świadczenie rodzicielskie nie sprawuje lub zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki,
• w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustalenie i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
• jeśli matce lub ojcu dziecka przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚWIADCZEŃ DLA OBYWATELI UKRAINY

Prawo do świadczenia rodzicielskiego przysługuje obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny tj. którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa oraz  obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie rodzicielskie przysługuje odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. 

Przez obywatela Ukrainy rozumie się także nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego małżonka obywatela Ukrainy, o ile przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

• Wykaz niezbędnych dokumentów i formularzy do wypełnienia

• wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego – wg obowiązującego wzoru;
• w przypadku gdy członek rodziny przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej należy wypełnić formularz (oświadczenie) dla potrzeb ustalenia ustawodawstwa właściwego do wypłaty świadczeń rodzinnych

Wnioski i załączniki w wersji hybrydowej (w języku polskim i ukraińskim):

• wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego.

• Sposób wypełnienia dokumentów

PRZYKŁADOWY WZÓR WYPEŁNIONEGO WNIOSKU 

• wzór wypełnionego wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego KU-289/DŚR/Z1

Najczęściej pojawiające się błędy przy wypełnianiu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego:

• brak podpisów pod treścią oświadczeń i pouczeń,
• nie wypełnione oświadczenie dotyczące formy płatności.

• Wymagane opłaty, forma i miejsce ich wnoszenia

Nie podlega opłacie skarbowej art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2023 r., poz. 2111 t.j.).

• Terminy składania dokumentów

Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego lub rodziny zastępczej, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego lub rodziny zastępczej, od dnia objęcia dziecka opieką. W przypadku złożenia wniosku po terminie, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

W przypadku gdy o świadczenie rodzicielskie ubiega się ojciec dziecka z uwagi na:

• skrócenie okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego,
• śmierci matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę

termin 3 miesięcy jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.

• Miejsce składania dokumentów

Departament Świadczeń Rodzinnych
ul. Jaśminowa 11 
82-300 Elbląg

czynne:
w poniedziałki, środy i czwartki w godz. 7.30 - 15.30 
we wtorki w godz. 7:30 - 16:30
w piątki w godz. 7:30 - 14:30

Wnioski można także przesłać za pośrednictwem poczty na w/w adres.

Wnioski i załączniki mogą być składane drogą elektroniczną http://empatia.mpips.gov.pl 

lub za pośrednictwem poczty.

Wnioski i załączniki do wniosku składane w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Informację w danej sprawie uzyskają Państwo pod  nr tel. 55 221-21-21.

• Sposób i termin załatwienia

• wydanie decyzji administracyjnej w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego lub pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia z uwagi na niedostarczenie wymaganych dokumentów bądź niepoprawienie wniosku w wyznaczonym terminie
• nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowane – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania

• Tryb odwoławczy

Odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Elblągu za pośrednictwem Prezydenta Miasta Elbląga, w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.

• Informacje dodatkowe

Nie dotyczy.

• Podstawa prawna

PRZEPISY PRAWNE PODSTAWOWE

• art. 17c; art. 24 ust. 9 i 10; 24a; art. 27 ust. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 323)
• § 3; § 12 rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2023 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1340)
• § 1 pkt 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2021 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2021 r., poz. 1481)
• ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 572)
• art. 26 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 167, z późn. zm.)

PRZEPISY PRAWNE DODATKOWE

• zarządzenie Nr 152/2022 Prezydenta Miasta Elbląga z dnia 7 kwietnia 2022 r. w sprawie wprowadzenia Polityki Bezpieczeństwa Informacji  w Urzędzie Miejskim w Elblągu ze zmianami
• rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. 2011 r.  Nr 14, poz. 67)
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 listopada 2007 r. w sprawie systemów teleinformatycznych stosowanych do realizacji zadań w zakresie świadczeń rodzinnych w urzędach administracji publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 216, poz. 1610)